Ontstaan van de sociale psychologie
De wetenschap als sociale psychologie is nog niet zo oud, de verschijnselen die hierin worden bestudeerd zijn zo oud als de mensheid zelf. Het vakgebied van de sociale psychologie is ontstaan eind 19e/begin 20ste eeuw. Le Bon begon een onderzoek naar invloed van menigtes of groepen op mensen. Naar zijn mening komen mensen in gezelschap van anderen in een soort geestestoestand waarin ze voor een groot deel hun persoonlijkheid en eigen wil verliezen. Ze worden in hoge mate beïnvloedbaar en gevoelig voor prestige. Een groep krijgt een eigen persoonlijkheid met eigenschappen anders dan die van de individuen in die groep. Er ontstaat een soort collectieve geest.
Een andere bijdrage aan het ontstaan van de sociale psychologie komt uit de theorie rondom imitatiegedrag. Tardes bestudeerde het imitatiegedrag, dat is het grondprincipe van onze maatschappij. Men was overtuigd van het belang van imitatiegedrag, vaak nemen mensen onbewust dingen van anderen over, of zelfs ongewild.
Begin 1900 verschenen de eerste inleidende leerboeken in sociale psychologie Net voor eeuwwisseling is er het eerste sociaal psychologische experiment. Triplett toonde aan dat indien personen in gezelschap van anderen verkeren sneller waren in het uitvoeren van opdrachten. Dit wordt sociale facilitatie genoemd. De proefpersonen werden beïnvloed in hun gedrag door aanwezigheid van anderen.
Kurt Lewin wordt gezien als de belangrijkste grondlegger van de sociaal psychologische wetenschap. Hij heeft de grondbeginselen voor de sociale psychologie gedefinieerd. Hieronder leg ik die kort uit:
- Ons gedrag wordt bepaald door de manier waarop we de wereld waarnemen en interpreteren.
- Ons gedrag is het resultaat van interactie tussen persoon en omgeving
- Sociaalpsychologische theorieën kunnen worden toegepast voor de oplossing van praktische sociale problemen
Deze grondbeginselen zijn nog steeds de basis van de sociale psychologie.
Huidige sociale psychologie
Nog steeds zijn thema’s die een belangrijke rol speelden tijdens het ontstaan van de sociale psychologie actueel. Recent is er een toename te zien in interesse van sociaal psychologen voor filosofische onderwerpen zoals geloof, de vrije wil en bewustzijn.
Sociale psychologie is de wetenschappelijke studie van de manier waarop gedachten, gevoelens en gedragingen van mensen worden beïnvloed door de werkelijke of veronderstelde aanwezigheid van andere mensen (Allport 1985). Dit proces kan zowel bewust als onbewust zijn. Een voorbeeld is wanneer een klant aardig is tegen een kassamedewerker, waardoor deze de volgende klant vriendelijker te woord staat. We kunnen ons bij keuzes laten beïnvloeden door personen die aanwezig zijn, maar ook door personen die niet aanwezig zijn. Bijvoorbeeld door de gedachte, hoe iemand ergens over zou kunnen denken.
Thema’s in de sociale psychologie
Mensen worden in het dagelijks leven voortdurend door elkaar beïnvloed, gewild of ongewild, ook wanneer we alleen zijn. Bijvoorbeeld het moment van aankleden wordt al beïnvloed door wie je die dag gaat ontmoeten, onbewust of bewust houd je hier toch rekening mee. Deze invloeden hebben we over het algemeen zelf niet in de gaten. De onderwerpen waar sociaal psychologen zich mee bezighouden zijn zeer uiteenlopend. Zo behandelen ze thema’s als discriminatie, intieme relaties, aantrekkingskracht en conflicten.
De sociaal psycholoog kijkt niet alleen naar het zichtbare gedrag maar is ook geïnteresseerd in wat er inwendig in mensen omgaat. Je kan dus met allerlei problemen terecht bij de sociaal psycholoog. De sociaal psycholoog kan dan meekijken, meedenken, aansturen, advies geven met jou en indien noodzakelijk met je omgeving. De focus op het feit dat de mens wordt beïnvloed door externe, situationele factoren. Dit in tegenstelling tot de persoonlijkheidspsychologie waar juist gekeken wordt naar innerlijke drijfveren.
De Redactie 
Leandra Vleesschouwer 
Kim