Op 2 september 2022 wordt de ‘Wereld Kokosnootdag’ (World Coconut Day) gevierd. Een initiatief uit 2009 van de International Coconut Community (ICC) – voorheen APCC (Asian & Pacific Coconut Community), waarvan alle landen lid zijn die kokosnoten verbouwen.

Wat was de achterliggende gedachte voor de Wereld Kokosnoot Dag?

Het belang en de impact die de kokosnoot op de samenleving heeft te benadrukken. De laatste jaren laten een sterk groeiende vraag naar producten op basis van kokosnoot zien. Oorzaken kunnen zijn: een toename van het gezondheidsbewustzijn bij consumenten én meer toepassing mogelijkheden van de kokosnoot. De kokosnoot kan onder andere fungeren als voedsel, energiebron, immuunsysteembooster en geneesmiddel tegen verschillende ziekten.

Topproducenten van kokosnoten in tonnen (2018)

Indonesië18.555.371
Filipijnen14.726.165
India11.706.343
Sri Lanka 2.623.000
Brazilië 2.346.750
Vietnam 1.571.709
Papoea-Nieuw-Guinea 1.221.080
Mexico 1.158.471
Thailand 885.751
Myanmar 557.240

Een kokosnoot of klapper is eigenlijk geen noot maar een steenvrucht van de kokospalm, waarvan het vruchtvlees niet vlezig maar vezelig is. Daarbinnen zit het harde endocarp, dat het zaad omgeeft met drie duidelijk zichtbare kiemopeningen.

Bij de kieming komt de kiem door een van deze openingen naar buiten. De drie kiemopeningen zijn de overblijfselen van de in aanleg uit drie vruchtbladen bestaande vrucht.

Kokos kiemplant (Wikipedia)

Het zaad van de kokospalm is éénzaadlobbig en heeft dus één kiemlob die het transport van het reservevoedsel naar de kiemende plant verzorgt. Het reservevoedsel in het zaad bestaat uit kiemwit dit heeft een witte kleur en een vette vezelige structuur. Dit is de kokos die onder andere gedroogd als kokosmeel in de handel komt.

Verder is er het vloeibaar kiemwitkokoswaterkokosmelk of klapperwater genoemd, een half troebele vloeistof. Bij een volledig rijpe vrucht bestaat al het kiemwit uit vezelig kiemwit.

De vrucht bevindt zich in een groene bolster. Van de bolster, het harde, harige omhulsel, worden vanouds producten zoals kokosmatten en -borstels gemaakt. Ook worden er touwen van gemaakt en wordt het gebruikt als matrasvulling. De bolster wordt na de oogst verwijderd, waarna de harige, houten noot verschijnt die in de winkels ligt. Het vruchtvlees wordt gedroogd tot kopra of gebruikt in allerlei gerechten en lekkernijen.

Behalve kokosmeel, kokoswater, kokosmelk (klapperwater) en kopra (gedroogde vruchtvlees), wordt er ook kokosboter, santen (kokospasta) en kokosolie gemaakt van de kokosnoot.

Het kokoswater wordt in Azië veel gedronken omdat het een veilige en verfrissende drank is. Echter als het bij de grootschalige verwerking van kokosnoten wordt weggegooid, kan kokoswater milieuschade veroorzaken.

Uitgeholde kokosnoten golden in de 16e – 18e eeuw als geliefde en veel verzamelde curiositeiten, en er zijn ook vaak drinkbekers (vaak voorzien van een zilveren deksel) van gemaakt. Onder anderen het Rijksmuseum Amsterdam bezit zo’n kokosnootbeker. Ook zijn uitgeholde noten als klankkast in gebruik geweest voor allerlei muziekinstrumenten.

Diverse weetjes over de kokosnoot:

  • Kokosnoten kunnen vele maanden in zee drijven en de smaak blijft onaangetast.
  • De kokosnoot is een natuurlijke waterfilter en heeft 9 maanden nodig om elke liter water te filteren.
  • Pure kokoswater is één van de grootste bronnen van electrolytes die de mens kent.
  • Kokoswater is identiek aan menselijk bloedplasma. Door het drinken van kokoswater geven we onszelf een onmiddellijke bloedtransfusie.
  • Kokoswater zuivert het bloed.
  • De kokospalm bevat zowel mannelijke als vrouwelijke bloemen en is zelf bestuivend.
  • De kokospalm kan tot 80 jaar fruit produceren als het wordt verzorgd, en de boom kan meer dan 100 jaar oud worden.
  • De boom heeft een ongewoon ondiep, vezelachtig wortelsysteem dat geen aftakkingswortel en wortelharen heeft.
  • De stam van een kokospalm wordt gebruikt bij de bouw van bruggen, huizen en boten.
  • De kokosnoot kan worden gebruikt als een nautisch kompas.
  • Sap uit de ongeopende kokosbloem kan worden verwerkt tot ‘coconut vodka.’
  • In sommige landen worden opgeleide apen gebruikt om kokosnoten te oogsten.
  • De Tokelauans in de Stille Zuidzee consumeren 60% van hun dagelijkse calorieën uit de kokosnoot en zijn in uitstekende gezondheid en vertonen geen tekenen van hartziekte.
  •  Kokosolie bevat laurinezuur, dat anti-viraal, schimmelwerend, antibacterieel en anti-parasiterend werkt.
  •  Kokoswater kan worden gefermenteerd tot kokosnoot azijn.
  • Het nummer “Coconut” van singer-songwriter Harry Nilsson, was # 66 in de Billboards van 1972.
Kokosbomen in Sri Lanka

Zelf houd ik heel erg van kokoswater en probeer het ook regelmatig te drinken. Alleen jammer dat het een beetje prijzig is. Ik verwerk met regelmaat kokos in mijn gerechten. Het geeft ook extra smaak en body aan vegetarische gerechten.

Om ook u enthousiast te maken voor deze veelzijdige en multi dienstdoende vrucht heb ik als toegift nog een recept voor u. Maak Kokos Kerriekip en vier de Kokosnoot Dag.

Bronnen: Wikipedia en avaera.com

Foto’s: Pixabay

Door Jane

Hallo mijn naam is Jane. Sinds mei 2021 heb ik mij aangesloten bij de redactie van onze digitale buurtkrant "de Stedenwijker". Ik woon al 37 jaar met heel veel plezier in Stedenwijk Midden. Veel opbouw, herstel en nieuwbouw meegemaakt in Almere en er valt altijd wat te beleven in Stedenwijk. Ik ben benieuwd en geïnteresseerd in mijn omgeving en ik vind het leuk om op deze manier een bijdrage aan mijn wijk te leveren.